ترجمه و ویرایش مقاله

مهمترین اهداف نویسندگان مقالات علمی ISI از قرار زیر است:

• ثبت یک ایده، نکته یا یافته علمی جدید
• اشتراک‌گذاری و معرفی یک ایده و روش علمی نو با جامعه همکاران علمی
• ادامه تحصیل، دفاع پایان‌نامه، ارتقای رتبه علمی و ارتقای کیفیت رزومه شخصی
• ارائه گزارش عملکرد و ایجاد فرصت گرفتن حمایت مالی برای پروژه‌های تحقیقاتی آینده

خوب، برای یک مترجم دانستن دو دلیل آخر، فقط راهگشایی است بر اینکه به خود بگوید: «نویسندگان این مقاله هم مثل ما انسان هستند و ممکن است اشتباهاتی هم کرده ‌باشند و یا حتی اهدافی شخصی را نیز دنبال کرده‌ باشند.»

اما آنچه که مترجم باید به دقت زیر نظر داشته باشد، توجه به دو هدف اول است؛ یعنی ثبت یک ایده یا یافته علمی جدید و اشتراک‌گذاری آن با جامعه همکاران علمی.

پس در اینجا یک اصل اخلاقی مطرح می‌شود و آن این است: «مترجم دربرابر کلماتی که استفاده می‌کند، مسئول است». علت این مسئولیت برمی‌گردد به لزوم وفاداری به تفکر و هدف نویسنده در هنگام ترجمه یعنی همان چیزی که از آن به عنوان «دقت در ترجمه» یاد می‌شود.

یک مترجم مقاله باید دقت بالایی به خرج دهد تا متنی را به دست خوانندگان برساند که عینا اهداف متن اصلی را منتقل کند. مثلا فرض کنید یک مترجم مقاله که در حال ترجمه یک مقاله در حوزه پزشکی است،

موقع ترجمه جمله «فلان دارو نباید به بیمار داده‌شود» را «فلان قرص بهتر است به بیمار داده‌نشود» ترجمه کند. خودتان فکرش را بکنید اگر یک پزشک به این ترجمه اعتماد کند و به اهمیت عدم استفاده از دارویی خاص در زمان درمان پی‌نبرد، ممکن است چه فاجعه‌ای رخ دهد.

یا فرض کنید مترجمی که در حال ترجمه یک مقاله فلسفی است، واژه «فایده‌گرایان» را «سودجویان» ترجمه کند! شکی نیست که خواندن متن ترجمه شده چنین مترجمی، پشیزی ارزش ندارد. یا فرض کنید، یک مترجم مقاله در حوزه مهندسی زلزله، بجای جمله «تیرهای ترکیبی GFRP و فولاد آجدار نوع III، در ترکیب با بتن الیافی مقاومت‌بالا، در هنگام زلزله رفتار بهتری در خصوص پدیده خوردشدگی بتن داشته‌اند» از جمله «ترکیب بتن الیافی با فولاد پرمقاومت و GFRP، خوردشدگی بتن را نشان نداده ‌است» استفاده ‌کرده ‌باشد.

فکرش را بکنید اگر این مقاله برای ارتقای آیین‎‌نامه زلزله ایران مورد استناد قراربگیرد، در آینده مسئول جان مردم کیست؟ بله! گاهی مترجم مسئولیت سنگینی دارد. این مسئله بخصوص در حوزه ترجمه مقالات علمی و ISI به دلیل انتقال دانش اهمیت بالایی دارد.

ترجمه ماشینی مقالات چه مشکلاتی دارد؟

بدون‌شک، امروزه به کمک پیشرفت‌ها در یادگیری ماشین و توسعه روزافزون این دانش در جهان، شاهد پیشرفت‌های شگفت‌انگیزی در حوزه‌های مختلف از جمله ترجمه هستیم.

اما این ترجمه‌ها هنوز راه دوری را برای رسیدن به دقت مورد نظر ما در پیش دارند. شاید روزی برسد که در حوزه ترجمه نیز مانند شطرنج، ماشین به راحتی انسان را شکست دهد و مترجمان انسانی زیادی بیکار شوند.

ولی تا آن زمان بهتر است تاکید کنیم که ترجمه ماشینی نواقصی دارند که برای ترجمه مقالات علمی بسیار ضعیف هستند. اگرچه کمک گرفتن از آنها به عنوان یک ابزار برای تسریع فرآیند ترجمه، ممکن است کمک‌کننده باشد. مثلا شاید در هنگام ترجمه، ماشین بتواند پیشنهادهایی را به مترجم ارائه دهد. اما در نهایت این مترجم انسانی است که فعلا توانایی ترجمه صحیح یک مقاله را دارد.

فراموش نکنید، اگر زمان کافی برای انجام یک کار ترجمه ندارید، هرگز به عنوان یک مترجم اعتبار کاری خود را با اعتماد به ترجمه‌های ماشینی نابود نکنید.

اگر ترجمه‌های ماشینی موجود قابل رقابت با ترجمه انسانی بودند، بدون شک شرکت‌های ترجمه زیادی کارمندان مترجم خود را اخراج می‌کردند و از هزینه‌های اضافی می‌کاستند. اگرچه این تصویر جهان ترسناکی برای مترجمان فعلی است، اما حداقل تا رسیدن به آن روز راه زیادی در پیش است.

تعیین هدف متن مقاله

در ترجمه مقاله، نام مجله و نویسندگان می تواند کمکی قابل توجهی به درک متن و میزان موفقیت در ترجمه نماید. زیرا مجلات تخصصی معمولا در یک یا چند زمینه خاص علمی منتشر شده و کلیات و چارچوب یکسانی برای انتشار مقاله دارند. معمولا موضوع متن مورد ترجمه، اطلاعاتی سودمند برای فهم متن و ترجمه آن را به مترجم خواهد داد و تشخیص دقیق موضوع اهمیت بسیار بالایی دارد. یک متن تخصصی با یک متن ادبی تفاوت زیادی دارد. عبارات و ساختار‌های پیچیده ادبی، نباید در متون تخصصی به کار بروند. اصل ساده نویسی به معنای بیان دقیق و روشن هدف متن است که مترجم ملزم به رعایت آن است.

مطالعه زمینه علمی مقاله

ترجمه های فنی اغلب شامل ترجمه هایی است که در زمینه های علمی مختلفی انجام می شود. برای ترجمه، علاوه بر آشنایی به دو زبان و آگاهی از چگونگی ترجمه، باید مترجم نسبت به متنی که ترجمه می‌کند آگاه و مسلط باشد. زمینه‌های تخصصی متن را بشناسد، از مجلات و کتاب‌های به روز در این زمینه استفاده کند و دانش خود را ارتقا دهد. همچنین از آخرین تحقیقات در آن زمینه اطلاع کسب کند. این کار در درک بهتر مفاهیم برای ترجمه بسیار موثر خواهد بود.

معادل یابی اصطلاحات تخصصی مقاله

درک یک متن، تنها مرحله ترجمه نیست و پس‌ از آن مترجم باید مفاهیم و جزییات متن را به دقیق‌ترین شکل به زبان مقصد بازنویسی نماید. اینجا است که قدرت بیان مترجم بسیار اثرگذار خواهد بود و مترجم باید از بهترین واژگان که دقیق‌ترین معنی تخصصی را منتقل می‌کنند استفاده نماید. گاهی برای معادل ‌یابی یک کلمه تخصصی مترجم باید به جستجو بپردازد تا معادلی که در زبان مقصد برای آن پیشنهاد شده است را پیدا نماید. توجه داشته باشید که در ترجمه مقالات تخصصی، لغات و اصطلاحات تخصصی می توانند با معنای عمومی و یا ترجمه لغت به لغت آن متفاوت باشند.

یافتن عبارات صحیح جهت ترجمه تخصصی

ممکن است یک واژه واحد توسط متخصصین علوم مختلف، به صورت متفاوتی ترجمه شده باشد. در این صورت مترجم باید از معنای رایج در همان شاخه علمی استفاده نماید. معادل ‌یابی صحیح کلمات تخصصی، مهمترین اصل در ترجمه مقالات بوده و از مسائلی است که در برخی شرایط می‌تواند بسیار زمان‌بر باشد. مقالات تخصصی به‌صورت دقیق به آخرین دستاورد پژوهشی در یک حوزه خاص می‌پردازند و برخی از اصطلاحات موجود تاکنون به زبان مقصد ترجمه نشده و مترجم باید با صرف زمان به معادل ‌سازی واژگان و اصطلاحات تخصصی بپردازد.

جمله بندی و ساختار گرامری ترجمه

اگر معنی واژگان تخصصی را کنار هم بگذاریم، بدون رعایت جمله بندی مناسب و اصول ساختاری و گرامری زبان مبدا و مقصد، معمولا متنی بدون مفهوم خواهید داشت. این امر نیاز به دانش زبانی و سابقه بالا در ترجمه متون تخصصی رشته مورد نظر دارد. قواعد و نکات دستوری در هر دو زبان مبدا و مقصد وجود دارد. هرچند متنی که قرار است ترجمه شود، باید قواعد دستوری زبان مقصد را رعایت کند، اما مترجم در ترجمه مقاله اختیار این را دارد که بعضی عبارات را به صورت قابل فهم و سلیس تغییر دهد. اما مهم است که به مفاهیم متن توجه کند و آن را ثابت و بدون تغیر نگه دارد چون گاهی در این تغییرات، جمله‌بندی نیز تغییر می‌کند.

مقاله را به زبان فارسی بنویسیم، سپس به فکر ترجمه مقاله باشیم یا این‌که مقاله را از همان ابتدا به زبان انگلیسی بنویسیم و در نهایت، آن را به ویراستار بسپاریم؟ کدام بهتر است؟

بزرگ‌ترین مزیت نگارش به زبان مادری (فارسی) این است که می‌توانید هر آنچه را می‌خواهید به شفاف‌ترین شکل ممکن ارائه دهید. مترجمین حرفه‌ای به زبان مقصد کامل مسلط‌ هستند و ظرافت‌های زبانی هر دو زبان را به خوبی می‌شناسند، بنابراین، می‌توانند متنی دقیق و باکیفیت را ارائه دهند. حتی ممکن است مفهوم یا کلمه‌‌ای در متن مبدأ گنگ به نظر برسد و مترجم بتواند مفهوم آن را در ترجمه شرح دهد و در درک متن به خواننده کمک کند.  چنین مقاله‌ای را ژورنال‌های معتبر و پژوهشگران برجسته نیز می‌پذیرند.

ساده نویسی مقاله های isi

 در صورت ترجمه روان و ساده از یک مقاله تخصصی می توان جذابیت آن را برای مخاطبین افزایش داد.

 لازم به توضیح است که استفاده از عبارات و کلمه های عامیانه در مطالب تخصصی نشان دهنده ساده بودن این مطالب نمی باشد بلکه آن ها را از قالب یک متن علمی و تخصصی خارج می نماید.

 ضمنا علاوه بر رعایت نکات نگارشی و حفظ ساختار مقاله نویسی باید تحقیق حرفه ای انجام شده تا مقاله را بتوان در  موسسات و مجلات معتبر علمی در دنیا ثبت نمود.

 همچنین لازم است محققانی که قصد مقاله نویسی را دارند پیش از شروع پروژه و پژوهش های خود ایده جدید و منحصر به فردی را ارائه دهند.

 چرا که در صورت تکراری بودن مباحث یا اگر مطالب مرتبط در ژورنال های قبلی چاپ شده باشد شانس چاپ مقالات شما در ای اس ای کمتر می‌ شود.

 از این رو توصیه می ‌شود از مطالب کپی و یا ایده ها و عناوین کپی و تکراری استفاده نکنید.